POCHYLNIE

Pochylnia to zespół budowli hydrotechnicznych i urządzeń mechanicznych, służących do przeciągania jednostek pływających z dolnego stanowiska kanału na górne i odwrotnie.

Na każdej pochylni znajdują się następujące podstawowe obiekty i urządzenia

- urządzenia do przeciągania jednostek pływających

- budynek maszynowni z kołem wodnym (na Pochylni Całuny - z turbiną)

- rurociąg stalowy, doprowadzający wodę na koło wodne lub turbinę

- kanał obiegowy

- obwałowania kanału żeglugowego

- filar kół linowych na górnym stanowisku

- filar kół linowych na dolnym stanowisku


Różnica poziomów kanału na długości 9,6 km zmienia się o ponad 100 m, które statek pokonuje przy pomocy pięciu napędzanych wodą pochylni.

Pochylnie prowadzone są w linii prostej, zgodnie z linią trasy kanału żeglugowego. Każda pochylnia składa się z dwu równolegle poprowadzonych torowisk, łączących stanowisko górne z dolnym. Na torowiskach poruszają się dwa wózki o ciężarze własnym 24t i nośności 50 t każdy. W przypadku obciążenia obu wózków jednocześnie dopuszczalna nośność wynosi 38t dla każdego wózka.

Tory biorą swój początek na górnym stanowisku (jeszcze pod wodą) przechodzą przez szczyt pochylni i schodzą do dolnego stanowiska, kończąc się pod wodą. Na każdym torze porusza się wózek przeciągany liną stalową pomiędzy górnym a dolnym stanowiskiem i odwrotnie. Wózki wykonane są w konstrukcji ramowo - kratowej, oparte na czterech parach kół jezdnych.

Wózki połączone są ze sobą liną. Jeden koniec przyłączony jest do wózka od strony dolnej wody, potem lina biegnie do filaru kół linowych na stanowisku dolnym by następnie po przejściu przez koło zwrotne na filarze drugim końcem być podłączoną do drugiego wózka.

Od strony wody górnej do wózków przymocowane są liny stalowe, które poprzez krążki podpierające oraz koła kierunkowe filara kół linowych na górnym stanowisku doprowadzone są do bębna linowego umieszczonego w budynku maszynowni. Liny te nawinięte są na bęben przeciwbieżnie, dzięki czemu przy obrocie bębna - jedna lina nawija się na bęben a druga rozwija. Umożliwia to przeciąganie jednocześnie jednego wózka ze stanowiska dolnego na górne i przeciąganie drugiego wózka ze stanowiska górnego na dolne.

Dla poruszania wózków wykorzystano różnicę poziomów pomiędzy dwoma stanowiskami - siłą napędową jest koło wodne (lub turbina w przypadku pochylni Całun).

Woda, uruchamiająca ruch wózków doprowadzana jest na koło wodne poprzez rurociąg z górnego stanowiska kanału. Rurociąg zamykany jest na wlocie zaworem. Sterowanie zaworem odbywa się z maszynowni.

Woda z rurociągu trafia do tzw. skrzyni wodnej a następnie spada na łopatki koła wodnego uruchamiając ruch koła. Skrzynia wodna wyposażona jest w zasuwy (także uruchamiane z maszynowni) odcinające wylot wody ze skrzyni na łopatki koła. Koło wodne ma średnicę ok. 8 m i szerokość ok. 5 m.

Do koła wodnego przytwierdzone jest koło zębate - wieniec, współpracujące z szeregiem przekładni zębatych - przenoszących ruch koła wodnego na ruch bębna linowego.

Prędkość ruchu wózków na pochylniach wynosi w granicach 1.4 - 2.5 km/h. Całkowity czas przejazdu po pochylni (wraz z umieszczeniem statku na wózku) wynosi w granicach 16 - 30 min.